Berlin to coś więcej niż tylko stolica Niemiec. Nowoczesna metropolia jest tak różnorodna, pełna kontrastów i braku spójności architektonicznej, że pozytywnie zaskoczy wszystkich turystów lubiących zwiedzać ogromne aglomeracje. Zabudowa jest bowiem prawdziwą mieszanką różnych stylów i epok, stawiającą klasyczne kamienice obok futurystycznych wieżowców, pełnych szkła i stali. Chęć poznania nawet najmniejszych zaułków ukrytych w betonowej dżungli może okazać się turystycznym wyzwaniem, aczkolwiek większość atrakcji jest rozrzucona po całej powierzchni miasta i zobaczenie przynajmniej ich niewielkiej części, wiąże się z poznaniem najodleglejszych dzielnic. Berlin nieustannie rozrasta się, pochłaniając kolejne obszary, w których na turystów czeka wiele ciekawych miejsc. Miasto, w którym ciągle coś się dzieje i coś się zmienia, potrafi zaskoczyć pozytywnymi zmianami nawet po kilkumiesięcznej nieobecności. Berlin tętni życiem non stop, powstają nowe muzea, kwitnie życie teatralne, a przejawem bogactwa kulturowego są niezliczone galerie i masowe imprezy. Zielone tereny dają wytchnienie mieszkańcom od pracy i orzeźwiający wypoczynek turystom, natomiast wspaniałe parki należą do najbogatszych w kraju, jeżeli chodzi o zróżnicowanie roślinne. Niepowtarzalna atmosfera przyciąga tam artystów z całego świata oraz młodych ludzi pragnących uczestniczyć w ciekawych wydarzeniach i koncertach. Berlin jest nie tylko stolicą Niemiec, ale także potężną metropolią stojącą na granicy Wschodu i Zachodu, gdzie zaobserwować można miksturę ras, kultur i postaw ludzkich. Na krótkiej wycieczce da się jedynie zobaczyć niewielką część ciekawych miejsc, dlatego żeby odkryć wszystkie szczegóły ukryte nawet na najmniejszej ulicy, będzie potrzebne co najmniej kilka dni. Jeżeli kogoś na poważnie zainteresuje ta kosmopolityczna stolica, będzie chciał do niej wrócić przy najbliższej okazji.
Stolica i największe miasto Republiki Federalnej Niemiec jest jednocześnie największym miastem Unii Europejskiej zaraz po Londynie i Paryżu, położonym w północno-wschodniej części kraju nad rzeką Hawelą i Sprewą. Berlin otoczony jest także krainą Brandenburgii i znajduje się między płaskowyżem Barnim i Teltow. W dwunastu dzielnicach, z których każda ma oddzielny samorząd i prawa, mieszka około 3,5 mln osób. Obecnie realizowane są tam najśmielsze wizje architektów stawiających znak równości między klasyczną zabudową a marmurowymi gzymsami, chromowanymi balustradami i starannie utrzymanymi fasadami. Z racji wysokiej rangi Berlin jest również ważnym węzłem komunikacyjnym Niemiec i Europy, siedzibą prezydenta i niemieckiego Bundestagu oraz centrum administracyjno-naukowo-edukacyjnym. Symbolem miasta jest niedźwiedź, który wywodzi się od jednego z XIII-wiecznych założycieli – Albrechta Niedźwiedzia, a wizerunek zwierzęcia można spotkać w herbie, na pomnikach, w wielu miejscach oraz w berlińskim ZOO.
Chociaż życie na ulicach Berlina toczy się własnym rytmem, wyczuwalny jest oddech historii – długiej, skomplikowanej i tragicznej. Obszar dzisiejszego miasta zamieszkiwany był już w epoce brązu, a pierwsze plemiona Germanów pojawiły się tam w czasie wielkiej migracji w okresie XIII-XII w. p.n.e. Kilka stuleci później osiedlili się Swebowie (późniejsi Szwabowie), a gdy pojawiły się wojska Karola Wielkiego (IX w.), ta część dzisiejszych Niemiec była zamieszkiwana przez zachodniosłowiański związek plemienny Hawelan. Powstał wtedy gród Kopanica, którym dowodził książę Jaksa. W późniejszych wiekach na jednej z wysp Sperawy wyrosło osiedle Colln, które połączyło się z Berlinem w 1307 r., a mieszkańcy wybudowali pierwszy ratusz. Od XV w. Berlin pełnił funkcję stolicy Marchii Brandenburskiej, Królestwa Prus (kiedy stał się rezydencją królewską Fryderyka I), cesarstwa Hohenzollernów – II Rzeszy Niemieckiej, Republiki Weimarskiej po I wojnie światowej, III Rzeszy utworzonej w 1933 r., NRD oraz współczesnych, zjednoczonych Niemiec od 1991 r. Najtragiczniejszym w skutkach konfliktem dla miasta była II wojna światowa, kiedy klęskę Niemiec przypieczętowały alianckie bombardowania i walka o zdobycie Berlina, podczas której wojska radzieckie zamieniły miasto w morze ruin. Od 1949 r., po powstaniu NRD i RFN, stolica została podzielony na strefy okupacyjne: Berlin Wschodni i Berlin Zachodni, które w latach 1961-1989 były przedzielone słynnym murem berlińskim. Zburzenie muru stało się symbolem zjednoczenia dwóch części miasta i dwóch państw niemieckich, a także początkiem swobody kulturalnej i wzrostu gospodarczego jednaj z najnowocześniejszych stolic Europy.
Turystów przybywających do miasta uderza fakt, że Berlin ma właściwie dwa centra: Alexanderplatz wyznaczający historyczne centrum Berlin-Mitte z charakterystycznym symbolem NRD, czyli wieżą telewizyjną, oraz Kurfurstendamm – gwarne serce zachodniej części. Chociaż rozległość śródmieścia może onieśmielać, z dobrą mapą orientacja nie powinna stwarzać problemów. Większość turystów zaczyna przygodę ze stolicą od Bramy Brandenburskiej i alei Unter den Linden – starego traktu wiodącego od dawnego pałacu cesarskiego do dzielnic Charlottenburg i Poczdam. Turysta widzi tam co chwilę ślady historii miasta i Prus, niemniej należy pamiętać, że większość budynków to rekonstrukcje budowli, które znikły z mapy podczas ostatniej wojny. Słynna Brama Brandenburska otwierająca drogę do Berlin-Mitte, jedna z czternastu bram miasta, w okresie „zimnej wojny” była zamknięta murem rozgraniczającym obie część Berlina. Sama konstrukcja symbolizująca nie tylko miasto, ale także Pokój i Wolność, została zbudowana w latach 1788-1791, na zlecenie króla Fryderyka Wilhelma II. Architekci wzorowali się na ateńskim wejściu otwierającym drogę na Akropol i obecnie jest to najważniejsza i najczęściej fotografowana atrakcja miasta. Na pamiątkowe zdjęcie zasługują doryckie kolumny dźwigające szeroki gzyms, na którym ustawiono rydwan zaprzężony w cztery konie powożone przez boginię pokoju Ejrene, wyposażoną w wojskowe odznaczenia. Pod bramą defilowały wojska Napoleona, odbywały się uroczystości zwycięstwa w bitwie pod Waterloo, wojska Hitlera demonstrowały swoją siłę, natomiast obecnie odbywają się pod nią najrozmaitsze imprezy, a dla turystów jest to doskonały punkt orientacyjny.
Przed wyruszeniem na reprezentacyjną i najbardziej pruską w Berlinie aleję Unter den Linden, warto złapać oddech na czworokątnym Pariser Platz i zebrać siły przed zwiedzaniem galerii Deutsche Guggenheim z ekspozycjami wybitnych artystów z całego świata. Nieco dalej wznosi się XX-wieczny, neobarokowy budynek Biblioteki Państwowej z najcenniejszymi skarbami piśmiennictwa oraz gmach Uniwersytetu Humboldta, przed którym z konnego pomnika spogląda na przechodniów Fryderyk Wielki – efekt pracy wybitego rzeźbiarza Karla Friedricha Schinkla. Pokonując dalej August-Babel-Platz wzorowany na rzymskim forum (placu publicznym), mija się wspaniałą Operę Państwową odtworzoną według oryginalnych planów z XVIII wieku i wiele innych budynków o XIX-wiecznym rodowodzie (np.: Berlińską Salę Koncertową czy teatr Schauspielhaus). O ofiarach różnych dyktatur i wojen opowiada budynek-pomnik Odwach, natomiast pobliski Zeughaus – zabytkowy budynek o militarnym przeznaczeniu jest obecnie częścią Niemieckiego Muzeum Historycznego. Nie powinno się również zapominać o skłaniającym do refleksji, intrygującym pomniku upamiętniającym zagładę Żydów podczas II wojny światowej – Holocaust Denkmal, którego nietypowa konstrukcja obrazuje wizje współczesnych artystów, wprawiające jednocześnie w głęboką zadumę. Z głównego szlaku odbić można do katedry św. Jadwigi ustawionej na rogu BabelPlatz. Historia imponującej świątyni z zieloną kopułą, która pierwotnie mała służyć wyznawcom różnych religii, sięga XV wieku. Budynek odbudowany po II wojnie światowej przyciąga uwagę dekoracjami architektonicznymi i wnętrzem goszczącym koncerty muzyki klasycznej. Unter den Linden jest generalnie arterią, na której odbywają się najatrakcyjniejsze imprezy w mieście, gdzie spacerują turyści i przesiadują studenci. Przy jej zakończeniu wznosi się jeden z piękniejszych mostów Berlina – Most Zamkowy (Schlossbrucke), ozdobiony marmurowymi rzeźbami, wyglądającymi najkorzystniej w wieczornym oświetleniu. Miłośnicy historii i sztuki powinni w tym momencie skręcić na Wyspę Muzeów – fragment lądu oblany wodami Sperawy, gdzie znajduje się pięć placówek muzealnych z kolekcjami sztuki greckiej, rzymskiej, egipskiej i wieloma innymi ekspozycjami poświęconymi wszelkim formom sztuki z całego świata. Turyści bardzo często traktują wyprawę do tych muzeów jako główny powód wizyty w Berlinie.
Zaraz za kanałem Sperawy wyłania się olbrzymia, neobarokowa katedra berlińska Berliner Dom z charakterystyczną, zieloną kopułą, widoczną z odległych zakątków miasta. Budynek wzorowany na bazylice św. Piotra w Rzymie powstał pierwotnie w latach 1893-1905 i zachwyca pełnym przepychu wnętrzem ozdobionym płaskorzeźbami i malowidłami magicznie oświetlonymi promieniami słonecznymi, przebijającymi się przez kolorowe witraże. Można tam również zwiedzić kryptę rodziny Hohenzollernów i wspiąć się na platformę widokową, by z wysoka sfotografować panoramę tej części miasta. Kolejnym ważnym punktem na trasie jest Alexanderplatz rozdzielony estakadą kolejki miejskiej. Otwarty teren kojarzy się głównie z wysoką na 365 m wieżą telewizyjną Fernsehturm, której stalowa kula oferuje turystom najlepszy z możliwych tarasów widokowych wraz z możliwością konsumpcji pysznego obiadu w wyjątkowym miejscu. Sam plac natomiast był w przeszłości targiem zwierząt, miejscem handlu i musztry żołnierzy, a swoją nazwę otrzymał od cara Rosji Aleksandra I, który w wieku XIX odwiedził Fryderyka Wilhelma III. Będąc w tej części miasta warto jeszcze zwrócić uwagę na czerwony budynek ratusza miejskiego Berliner Rathaus, znacznie odróżniający się od berlińskiej zabudowy unikalną architekturą, Żydowskie Centrum Kulturalne i polecane przede wszystkim dzieciom Muzeum Przyrodnicze.
Brama Brandenburska jest również wrotami do Zachodniego Berlina, który wita turystów rozległym Platz der Republik, skrywającym siedzibę niemieckiego parlamentu. Bundestag swoją popularność zawdzięcza przeszklonej kopule będącej jednocześnie ciekawym punktem widokowym. Prace nad budową Bundestagu, nawiązującego architekturą do włoskiego renesansu, zakończyły się w 1894 r., a w dramatycznej historii zapisały się ważne wydarzenia, takie jak pożar wzniecony przez hitlerowców w 1933 r. i wysadzenie kopuły przez aliantów zaraz po zakończeniu II wojny światowej. Przeszkloną kopułę w końcu odbudowano, budynek przeszedł gruntowne remonty i jest obecnie jednym z najchętniej odwiedzanych miejsc w Berlinie, tym bardziej że wewnątrz skonstruowano specjalny, spiralny, ruchomy podest umożliwiający widzom śledzenie obrad parlamentu i oglądanie miasta z nietypowej perspektywy. Cały Platz der Republik sąsiaduje z takimi budynkami jak: Haus der Kulturen der Welt przypominający bumerang, kwadratowa dzwonnica Glockenturm, nowoczesne budynki rządowe i przeszklona siedziba kanclerza Kanzleramt, nazywana prześmiewczo „pralką”.
Tresc opisow dostarczana przez merlinx. Kolejnym punktem, którego nie powinno się omijać, jest Potsdamer Platz, w pobliżu którego znajdował się Bunkier Hitlera. Obecnie jest to miejsce tętniące nowoczesnością, z modernistycznymi dziełami architektonicznymi, szklanymi drapaczami chmur i futurystyczną rotundą. Za wysokościowcami króluje nowoczesne Kulturforum – najważniejszy kompleks kulturalny Berlina, którego szczegółowe poznanie może zająć nawet kilka dni. Miłośnicy malarstwa i sztuki mogą tam przepaść na wiele godzin w tematycznych muzeach, galeriach, salach koncertowych i instytucjach kultury. Kolejnym niezwykle ciekawym miejscem jest Tiergarten – dawny plac defilad organizowanych przez pruskich władców, będący obecnie rozległym parkiem z romantycznym założeniem krajobrazowym. Cały teren poprzecinany jest labiryntem alejek spacerowych i ścieżek rowerowych, między którymi stworzono oczka wodne i jeziorka z malowniczymi mostkami. Co jakiś czas mija się pomniki znanych osobistości i postumenty związane z ważnymi wydarzeniami, a także obiekty rekreacyjne, kawiarnie i restauracje. Nad całością dumnie wznosi się widoczna prawie z każdego punktu w mieście, gigantyczna kolumna Siegessaule z królową zwycięstwa Wiktorią, zwaną osobliwie przez berlińczyków „Złotą Elz”. Małe dzieci z pewnością będą zadowolone z wizyty w pobliskim ogrodzie zoologicznym Zoologischer Garten, który jest najciekawszą tego typu placówką w Niemczech i oferuje niekończące się atrakcje również dla dorosłych.
Turyści zwiedzający Berlin na kilkudniowej wycieczce nie powinni omijać dzielnicy Charlottenburg, w której znajdują się takie zabytki jak pałacowo-parkowy kompleks dawnej rezydencji pruskich władców czy jeszcze jeden z symboli miasta – kościół Pamięci Cesarza Wilhelma, wyglądający po wojennych nalotach jak zniszczony ząb, zwany także przez berlińczyków „szminką z puderniczką”. Intrygujący zabytek mocno kontrastuje z budynkiem domu towarowego Europa Center, w którym z kolei można zrobić przerwę na kawę i zrobić zakupy. Przy okazji warto zobaczyć ciekawostkę w postaci szklanego zegara wodnego Wasseruhr oraz futurystycznej fontanny w kształcie kuli Wasserklops, przy której latem gromadzi się mnóstwo turystów. Luksusowe sklepy, banki, kawiarnie i dziesiątki lokali rozrywkowych mija się w trakcie spaceru po arterii Kurfurstendamm – ulicy młodości i dzikich rozrywek, niemniej uwagę zawsze przyciąga leżący kilka ulic dalej Schloss Charlottenburg, czyli wspomniany pałac (niestety po rekonstrukcji) zbudowany w XVII wieku dla Zofii Charlotty Hanowerskiej – żony Fryderyka I Pruskiego. Zwiedzanie wspaniałych komnat zwieńczone jest spacerem po ogromnym parku Schlosspark Charlottenburg z Belwederem i Mauzoleum – miejscem spoczynku króla Fryderyka Wilhelma III i jego małżonki Luizy.
Jeżeli ktoś chce poczuć nieco inną atmosferę Berlina, powinien zaglądnąć do dzielnicy Kreuzberg, gdzie łatwiej trafia się na turecką lub indyjską knajpkę, niż typowo niemiecką restaurację. Różnorodna społeczność zamieszkująca tę część miasta sprawia, że jest to opcja dla turystów pragnących poznać alternatywne oblicze Berlina. Do ciekawostek poza ścisłym centrum należy także Checkpoint Charlie, czyli dawne przejście graniczne między amerykańską a sowiecką strefą okupacyjną, Muzeum Muru Berlińskiego, dzielnica Pranzlauer Berg z modnymi pubami, kawiarniami, sklepami i galeriami, Browar Kultury Shultheiss, Volkspark Friedrichshain – ogromy teren parkowy z Bajkową Fontanną czy East Side Gallery, czyli odcinek dawnego muru berlińskiego pokryty dziełami artystów z całego świata.
Ponadto okolice z dala od centrum prezentują się niezwykle atrakcyjnie. W Dahlem można odpocząć od wielkomiejskiego zgiełku i zwiedzić kilka interesujących muzeów (Muzeum Sztuki Indyjskiej czy Muzeum Sztuki Wschodnioazjatyckiej) prezentujących unikatowe przedmioty kultu i mnóstwo eksponatów związanych z kulturą afrykańską i nie tylko. Ogród Botaniczny jest doskonałym miejscem na spacer, a nieco dalej znajduje się kraina lasów, jezior i wystawnych rezydencji – Zehlendorf i tam właśnie można wypoczywać w lecie na piaszczystej plaży Standbad oraz uprawiać sporty wodne.
Wiele ciekawych pubów można znaleźć na Oranienburger Strasse, natomiast za bardzo rozrywkowe miejsca uchodzą: okolica Potsdamer Platz, dzielnica Prenzlauer Berg, tereny festiwalowe Maifeld i jeden z najładniejszych amfiteatrów w Europie Waldbuhne. W mieście nieustannie coś się dzieje. Uwagę mediów z całego świata przyciąga Parada Miłości, słynny festiwal filmowy czy imprezy sportowe takie jak np.: Sechs-Tage-Rennen. Uznaniem berlińczyków i turystów cieszą się sceny teatralne, operowe, kabarety, kina i setki innych przedstawień odbywających się we wszystkich zakątkach miasta. Bogaty jest również świat clubbingu i alternatywnej sceny muzycznej, chociaż często odbywają się tam ogromne koncerty i imprezy masowe ściągające pasjonatów z całego globu. Na wieczornego drinka najlepiej wybrać się do barów w Charlottenburgu, w rejon Saving-Platz, Wilmesdorf, Schoneberg i Goltzstrasse, natomiast skupiska lokali czekają na Kreuzbergu, w okolicy Bergmannstrasse, Marheinekeplatz i Oranienstrasse. Takie atrakcje czekają na turystów w Berlinie Zachodnim, natomiast we wschodniej części miasta najpopularniejsze jest Mitte, okolice Centrum Kultury Tacheles, Prenzlauer Berg i Heckesche Hofe. Berlin jest również stolicą europejskich targów wszelakich branż, kiedy zjawiają się tam tysiące biznesmenów z najodleglejszych zakątków świata. I właśnie dla nich oraz dla milionów turystów odwiedzających co roku Berlin przygotowana jest baza noclegowa z całym spektrum wszystkich możliwych kategorii.
Walorów, atrakcji turystycznych, zabytków, muzeów (jest ich blisko 200) i wszystkich aspektów turystycznego Berlina nie sposób zliczyć, dlatego przed wyjazdem warto się zastanowić pod jakim kątem chce się zwiedzić poszczególne miejsca i jaką trasę wycieczki obrać. Z pewnością przydatna okaże się dobra mapa, wykwalifikowany przewodnik i wygodne buty pozwalające na wielogodzinne spacery.