Harrachov – główny ośrodek sportów zimowych i najlepsza baza wypadowa w Karkonosze tętniącą życiem zimą i latem. Turystyczne miasteczko położone nad rzeką Mumlavą, na południe od Głównego Grzbietu i na wschód od Gór Izerskich, otoczone jest dosyć stromymi stokami służącymi głównie miłośnikom sportów zimowych. Okolica jest wyjątkowo piękna i urzeka wszystkich zwiedzających ten zakątek Karkonoszy. Powstanie miasteczka wiąże się z poszukiwaczami złota, rozwojem produkcji szkła i wybudowaniem pierwszej huty w 1684 r. Zainteresowanie narciarstwem zapoczątkował mieszkający tam hrabia Harrach (od jego nazwiska pochodziła również XVIII-wieczna nazwa Harrachsdorf) i dzięki tej fascynacji jest to obecnie jeden z największych ośrodków sportowych i turystycznych Czech. Najważniejszym elementem miasta, przyciągającym nie bez powodu wielu turystów, jest kompleks skoczni narciarskich zbudowanych na zboczu Certovej hory. Pierwszą skocznię wzniesiono już w 1921 r., a współczesne obiekty z dużym powodzeniem goszczą międzynarodowe zawody skoków narciarskich. Turyści przyjeżdżają do Harrachova, by nie tylko podziwiać piękne widoki, ale również zwiedzić Muzeum Szkła, niezwykle pasjonujące Muzeum Narciarstwa, Muzeum Górnictwa z podziemną trasą oraz takie zabytki jak: kaplica św. Elżbiety z unikatowym szklanym dzwonem i XIX-wieczny kościół św. Wacława również ze szklanym wyposażeniem. Ponadto Harrachov dysponuje rozbudowaną i zróżnicowaną bazą hotelową, a także systemem wyciągów krzesełkowych, tras zjazdowych i biegowych, które w lecie zamieniają się w świetne szlaki piesze i rowerowe. Kalorie stracone podczas uprawiania sportów zawsze można uzupełnić kuflem piwa z minibrowaru Novosad, który promują przytulne restauracyjki i tradycyjne „hospody” porozrzucane między zabytkowymi uliczkami miasta. Dla bardziej wymagających turystów miejscowe SPA przygotowały intrygujące kąpiele piwne. Natomiast małe dzieci koniecznie trzeba zabrać nad wodospad Mumlavy lub przejażdżkę zabytkową kolejką przez romantyczne Góry Izerskie, Karkonosze, tunele i wiadukty.
Rokytnice nad Jizerou – wśród karkonoskich stoków skrywa się prześliczne miasteczko i jeden z największych ośrodków narciarskich w tej części gór. W wieku XVI jako pierwsi zamieszkali w tym miejscu górnicy poszukujący żelaza, miedzi i ołowiu, bardzo szybko rozwinęło się hutnictwo szkła oraz turystyka, z której zaczęli żyć mieszkańcy miasta. Do najważniejszych zabytków należą ratusz w stylu secesyjnym z ładną wieżą ozdobioną kamiennym balkonem, XVIII-wieczny kościół św. Michała, przydrożne kapliczki oraz drewniane chałupy ludowe zwane „roubenky”. Rokytnice stawiają głównie na turystykę i aktywny wypoczynek, dlatego można tam znaleźć dogodną bazę noclegową o różnym standardzie, rewelacyjną infrastrukturę do uprawiania wszelkich form sportów zimowych i letnich, a także przytulne restauracje, pizzerie, winiarnie, dyskoteki z muzyką na żywo i wszystkie inne rozrywki mogące skutecznie poprawić samopoczucie.
Jablonec nad Jizerou – górskie miasteczko ulokowane między ośrodkami narciarskimi kusi turystów niezwykłym położeniem latem i zimą. Oprócz szerokiej oferty dostępnych form aktywnego spędzania wolnego czasu, turyści mogą skorzystać tam z bardzo dobrej infrastruktury noclegowej i gastronomicznej. Z pewnością warto udać się na spacer po miasteczku pełnym karkonoskiej architektury ludowej, wśród której zachował się kościół św. Prokopa ze znakami rodu Harrachów oraz zabytkowy młyn. Chociaż miasteczko jest niewielkie, przyciąga wielu urlopowiczów rodzinną atmosferą, imprezami kulturalnymi, nowocześnie wyposażonymi stokami i ciekawymi miejscami w okolicy.
Vrchlabi – nieco chłodny klimat urokliwego miasteczka i położenie na obrzeżach parku narodowego, nie odstrasza turystów z pasją podróżowania i aktywnego spędzania wolnego czasu. Osada ma długą historię, gdyż pierwsi kolonizatorzy osiedlili się tam w XIII wieku i zajęli się wydobywaniem kamieni szlachetnych. Z czasem górnicy stali się hodowcami bydła, a okoliczne ziemie w wieku XVII przejął Albrecht z Waldsteina i zaczął urzędować w miejscowym zamku. Miasto miało jeszcze kilku właścicieli i przeszło rozkwit w XIX wieku za czasów monarchii austro-węgierskiej. Głównym punktem Vrchlabi jest wspaniały zamek z XVI wieku, który dzisiejszą postać zawdzięcza licznym przebudowom. Ściany budowli utrzymane są w białej tonacji, wyniosłe wieże pokrywają kopuły z ciemnej blachy, a we wnętrzach można podziwiać między innymi sale przyozdobione obrazami. Nie sposób przejść obojętnie obok renesansowego ratusza ozdobionego zegarem z tajemniczym, łacińskim napisem „ostatnia (godzina) jest ukryta”, XIX-wiecznego kościoła św. Wawrzyńca zbudowanego w stylu neogotyckim z białego i czerwonego piaskowca oraz typowej dla czeskich miast kolumny morowej przedstawiającej święte postacie. Szczególnie wieczorem warto przespacerować się barokowym mostem z figurą św. Jana Nepomucena, by później zasiąść w przytulnej restauracji przy lampce grzanego wina. Wspaniałe zaplecze hotelowo-gastronomiczne czyni z miasteczka doskonałą bazę wypadową w Karkonosze oraz miejsce pełne koncertów, przedstawień na deptakach oraz interesujących wydarzeń kulturalnych.
Szpindlerowy Młyn – najbardziej atrakcyjna miejscowość w Czeskich Karkonoszach od wielu lat cieszy się dużym powodzeniem wśród europejskich turystów i nie ma w tym nic dziwnego, gdyż w tym miejscu realizują się najwspanialsze wakacje. Z uroków magicznego kurortu korzystają najczęściej narciarze, ale i dla turystów preferujących wypoczynek letni miejscowość ma do zaoferowania wiele. Centralne położenie sprawia, że jest to najlepsza baza wypadowa w pobliskie pasma Czeskiego Grzbietu takie jak: Zadnia Planina, Prednia, Kozi hrbety czy Zelezna hora. Wycieczki ułatwia doskonale zorganizowany system wyciągów oraz widokowa droga na słynną Przełęcz Karkonoską, gdzie również kursują autobusy. Podobnie jak w sąsiednich miejscowościach, pierwsi pojawili się tam w XVI poszukiwacze srebra i złota, a także drwale, którzy z czasem zajęli się hodowlą zwierząt. Kolejnych osadników przyciągnęła huta założona w 1746 r., a turystów już od początku XIX stulecia kusiło doskonałe zaplecze noclegowe i unikalne warunki przyrodnicze. Stylowe pensjonaty funkcjonują do dziś, chociaż konkuruje z nimi nowoczesna infrastruktura hotelowa. Szeroka oferta zimowa i letnia sprawia, że Szpindlerowy Młyn odwiedzany jest przez miłośników aktywnego wypoczynku przez cały rok. Do kurortu o takiej renomie można jechać w ciemno, wystarczy tylko być pasjonatem nart lub roweru. Po fizycznym wysiłku do odpoczynku zachęcają restauracyjne tarasy i mnóstwo udogodnień oferowanych przez poszczególne ośrodki.
Pec pod Snezkou – znane centrum sportów zimowych, ulokowane na wysokości 769 m n.p.m. u stóp Śnieżki, jest doskonałym miejscem, z którego najlepiej zdobyć „Królową Karkonoszy”. Turystów przybywających do kurortu po raz pierwszy pozytywnie zaskakuje malownicza sceneria i przyjemna zabudowa otoczona łagodnymi wzniesieniami, pokrytymi zielonymi łąkami i lasami w lecie, natomiast ośnieżonymi szczytami w zimie. Srebro i złoto w XVI wieku przyciągnęło w to miejsce pierwszych górników oraz drwali spławiających drzewo rzeką Upa w stronę Kutnej Hory. Od pieców przetwarzających surowce powstała nazwa „pec”, która przetrwała do dziś, chociaż hutników zastąpili pogodni mieszkańcy utrzymujący się z turystyki. Jak grzyby po deszczu wyrosły hotele i pensjonaty o każdym standardzie, a nowoczesna infrastruktura turystyczna przyciągnęła miłośników narciarstwa, kolarstwa górskiego, pieszych wędrówek i zdobywania Śnieżki w zimie. Areał narciarski SKI-Pec należy do jednego z najchętniej odwiedzanych w Czechach i doskonale współgra z bazą wypoczynkowo-noclegowo-rekreacyjną. Wisienką na turystycznym torcie są restauracje serwujące smażony ser i podające świeżutkiego Krakonosa.
Skały Adrszpasko-Cieplickie – w jednym z najpiękniejszych skalnych miast Europy zawsze można spotkać miłośników przyrody i globtroterów podziwiających niezwykłe formacje skalne. Między najdziwaczniejszymi skałami prowadzi niezbyt wymagający szlak, na który spokojnie można wybrać się z małymi dziećmi, aczkolwiek istnieją również opcje dla bardziej wymagających piechurów. Szczególnie najmłodszym w pamięci zapadną takie skały jak Głowa Cukru, Fotel Karkonosza, Słoniowy Rynek czy Gotycka Brama, a dorosłym przypadną do gustu przepiękne wodospady i malowniczo położone Jeziorko Adrspasskie, po którym można pływać tratwą.
Teplice nad Metui – jeszcze jedno skalne miasto w Karkonoszach, do którego dotarcie kosztuje nieco więcej wysiłku niż do Skał Adszpaskich, niemniej warto zmierzyć się z trudami wyprawy, by móc podziwiać piękno natury. Trasa zaczyna się w Teplicach, prowadzi wzdłuż Skalnego Potoku i dociera do takich miejsc jak Magazyn Serów czy punkt widokowy w ruinach zamku Stremen. Efektowana ścieżka krajoznawcza wiedzie również Wielkim i Małym Placem Kościelnym oraz w pobliżu Teatru Rzymskiego i Jeża na Żabie. Atrakcji jest tak dużo, że na wyprawę z pewnością warto zabrać aparat fotograficzny z naładowanymi bateriami.
Broumov – w Karkonoszach niewiele jest miast o tak bogatej historii, dlatego warto zajechać do Broumova, by poczuć ducha historii obecnego w górach. Historia pierwszej osady nad rzeką Ścinawką sięga XII wieku i związana jest z opactwem benedyktynów, które zarządzało handlem i wybudowało klasztor będący obecnie głównym zabytkiem. Pozostałe obiekty klasztorne, kościoły i rezydencje wzniesiono już w stylu barokowym, a resztki architektury zachowały się do dziś i można je podziwiać najlepiej podczas jednodniowej wycieczki. Sam zespół klasztorny jest cenionym zabytkiem w Czechach i obejmuje kościół św. Wojciecha, w którym znajduje się kopia Całunu Turyńskiego wykonana w 1651 r. i figurka Madonny Broumowskiej będąca również celem pielgrzymek. Do klasztoru należy dodatkowo bogato zaopatrzona biblioteka i Muzeum Broumowskie – placówka doskonale opowiada historię rządów króla Karola IV, „wojen husyckich” niszczących miasto, czasów protestanckich i słynnej Bitwy na Białej Górze. Turyści najczęściej zaglądają do miasta przy okazji zwiedzania grupy skalnej Broumovske steny.
Jańskie Łaźnie – u podnóży Cernej hory znajduje się historyczne uzdrowisko, z którego w XI wieku korzystał rycerz Jan z Chockowa i to według legend od jego imienia pochodzi nazwa miejscowości, aczkolwiek według innej teorii założycielem osady był hrabia Jan Adolf Schwarzenberg. Przy źródłach kwasowęglowych w XV wieku zbudowano kaplicę, a pierwsze zakłady lecznicze powstały w XVII stuleciu. Obecnie działa tam kilkadziesiąt źródeł, dzięki którym leczy się różne schorzenia i reperuje nadwyrężone zdrowie. Dodatkowo można wybrać się na wieczorny spacer, by chociaż pobieżnie zobaczyć zabytkową kolumnadę w centrum czy dwa kościoły zbudowane w stylu neogotyckim. Ponadto miło można spędzić czas w kilku restauracyjkach przy głównej promenadzie lub na specjalnie zorganizowanym kuligu. W okolicy znajduje się również mnóstwo tras narciarskich oraz ścieżek pieszych i rowerowych, a jak ktoś chce spojrzeć na okolicę z wysokości, może wjechać kolejką linową na Cerną horę z wieżą widokową. Wracając ze szczytu nie zaszkodzi odbić w ścieżkę edukacyjną prowadzącą w kierunku tajemniczego torfowiska Cernohorske raseliniste.
Mala Upa – na miejscowość wypoczynkową składa się kilka przysiółków położonych w pobliżu przełęczy Okraj. Niewielka miejscowość charakteryzuje się tradycyjną, karkonoską zabudową, a jej ozdobą jest jedna z najwyżej położonych świątyń w Czechach – kościół pod wezwaniem św. Piotra i Pawła (XVIII w.). Aby zobaczyć karkonoską zabudowę najlepiej wybrać się na spacer w pobliże osady Simovy Chalupy pod Jelenim potokiem. Dodatkową atrakcją miejscowości, mogącą zainteresować miłośników dobrej zabawy, są coroczne zjazdy na rogatych saniach.
Wycieczka w góry – Karkonosze są najbardziej znanymi górami Czech, objętymi parkiem narodowym, nad którym unosi się duch gór i udziela się prawdziwa turystyczna atmosfera. Miłośnicy wędrówek mogą z kilku miejscowości wyruszyć na zdobycie Śnieżki, mijając po drodze nie tylko wspaniałe widoki, ale również niespodzianki przyrodnicze chociażby w postaci źródeł Łaby bijących w pobliżu Łabskiego Szczytu. Magiczne miejsce ozdobione jest herbami miast, przez które przepływa rzeka i wytwarza tajemniczą aurę. Rozmaite widokowo trasy przebiegają także koło licznych schronisk, nad przepaściami, w zielonych dolinach i w pobliżu szemrzących potoków z krystalicznie czystą wodą. Trasy mają różny stopień trudności i można je dobierać według własnych możliwości. Niezwykle ciekawy jest przykładowo słynny, czerwony szlak graniczny, wyznaczony również po polskiej stronie, zwany zwyczajowo Szlakiem Przyjaźni Polsko-Czechosłowackiej. Drugim szlakiem, na którym zawsze można spotkać miłośników trekkingu jest Główny Szlak Sudecki.
Jablonec nad Nisą – jedno z większych miast Gór Izerskich znane jest głównie ze szklanych wyrobów i huty szkła, która powstała w XVI stuleciu. Pierwsze zabudowania powstały jeszcze w wieku XIV, a „miejsce, gdzie rosną jabłonie” do tej pory przeżywa przemysłowy rozwój. W XIX wieku wybudowano wystawne domy i dzielnice oraz dwa najbardziej charakterystyczne obiekty w mieście: ratusz miejski pełniący funkcję biblioteki oraz kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa. Obecnie Jablonec jest centrum aktywnego wypoczynku i sportu, gdzie znajdują się lodowiska hokejowe, sale gimnastyczne, pływalnie i boiska do gier zespołowych. Obowiązkowym punktem zwiedzania miasta jest wizyta w Muzeum Szkła i Biżuterii oraz na zaporze wodnej Mszeno.
Łaźnie Libwerda – w znanych łaźniach Gór Izerskich można skutecznie oddać się kuracji systemu nerwowego i leczyć zaburzenia serca. W ciągu kilkuset lat leczyły się tam znane osobistości, a cenne właściwości źródeł mineralnych doceniał także król saski Fryderyk August I. Wypoczynkowi w malowniczo położonej miejscowości sprzyjają piękne widoki, zabytkowe pawilony zdrojowe i zameczek w stylu „empire”.
Torfowisko Kleczowa Łąka – w samym sercu Gór Izerskich znajduje się niezwykle malowniczy zakątek, jakim jest rozległe torfowisko objęte rezerwatem przyrody, położone przy źródłach rzek Biała Desna i Biała Smieda. Spacerowa ścieżka prowadzi wyjątkowo pięknymi terenami do wieży widokowej, z której warto zrobić kilka pamiątkowych zdjęć. W okolicy znajdują się również inne torfowiska, jak chociażby: Mała Łąka Izerska, Na Czihadle, Nowa Łąka czy Wielka Łąka Izerska, a także liczne wieże widokowe (Czarna Studnica, Kralowka, Petrzin czy Szczepanka).
Wodospad Jedlowy Dół – w malowniczej scenerii leśnych zarośli i unikatowej mozaiki drzew znajdują się urocze kaskady, do których prowadzą ścieżki dydaktyczne. Drugim tego typu miejscem jest Czarny Potok utworzony przez przyrodę dzięki spiętrzeniom i kaskadom.
Tresc opisow dostarczana przez merlinx. Zapory wodne – jeżeli kogoś interesują zagadnienia inżynierii wodnej, powinien wybrać się na ciekawą wycieczkę szlakiem zapór wodnych, których w okolicy jest kilka. Takie zapory jak: Czarna Nisa, Fojtka, Josefów Dół i Mszeno często służą jako kąpieliska i mogą stać się wyszukaną atrakcją turystyczną. Okolice budowli naszpikowane są szlakami pieszymi tworzącymi tematyczne trasy, chociaż zaglądają tam również miłośnicy kolarstwa górskiego.
Liberec – największe miasto w regionie Rudawy położone esjt nad Nysą Łużycką, u podnóża góry Jested. Jednemu z większych miast Czech warto poświęcić chociaż kilka godzin, by zobaczyć najważniejsze miejsca i dosyć ciekawą okolicę. Miasto otrzymało prawa miejskie w 1577 r. i do zakończenia II wojny światowej było zamieszkiwane głównie przez Niemców. W ciągu tego okresu powstały tam pierwsze fabryki tekstyliów, rozwinął się przemysł i założono szkołę tkactwa. Najważniejsze budowle użyteczności publicznej zaczęły powstawać od 1859 roku, w którym do Liberca doprowadzono tory kolejowe. Ciekawostką jest fakt, iż w jednej z przyległych dzielnic urodził się słynny konstruktor samochodów Ferdynand Porsche. W trakcie krótkiego spaceru z pewnością warto zobaczyć gigantyczny, neogotycki ratusz z końca XIX wieku, stworzony na wzór ratusza wiedeńskiego, a także Valdstynske domky – najstarsze zachowane budynki szachulcowe znajdujące się przy ulicy Vetrnej. Ciekawym budynkiem jest również Teatr im. F.X. Saldy oraz kilkukrotnie przebudowywany renesansowy zamek. Jeżeli ktoś ma więcej czasu może zajrzeć do Muzeum Północnych Czech z zabytkami materialnymi związanymi z lokalnym przemysłem lub odwiedzić Galerię Regionalną eksponującą głównie malarstwo z XVII-XX stulecia. Warto także zainteresować się stałą wystawą historyczną „Liberecke podzemi”, gdzie na pasjonującej wycieczce można zwiedzić schron cywilny z oryginalnym wyposażeniem i zobaczyć liczne eksponaty związane z tematem. Największą atrakcją jest jednak pobliska góra Jested (1012 m n.p.m.) z zabytkową wieżą telewizyjną i hotelem, z którego roztaczają się rozległe widoki na ziemie czeskie, polskie i niemieckie. Do Libereca zaglądają najczęściej miłośnicy aktywnego wypoczynku zarówno w zimie, jak i w lecie. Znajduje się tam rozległy kompleks narciarski i cała infrastruktura sprzyjająca uprawianiu sportów zimowych. Atutem miasta jest także dobra baza noclegowa, z której w lecie można wyruszyć na szlaki piesze i rowerowe. Ponadto działają tam aquparki, znane w Czechach centrum rozrywkowe Babylon Liberec z wieloma atrakcjami przyciągającymi dzieci i dorosłych, a także Tipsport Arena organizująca imprezy kulturalne i sportowe.
Frydlant – bardzo blisko granicy z Polską ciągnie się piękna kraina Gór Izerskich będących przedłużeniem Karkonoszy z Czech Wschodnich. I właśnie z tym ujmującym zakątkiem sąsiaduje niewielka miejscowość słynąca z zamku, który posłużył Franzowi Kafce jako inspiracja do napisania powieści „Zamek”. Potężna budowla wznosi się na bazaltowym wzgórzu pilnującym dumnie rzeki Smedy i jest generalnie zlepkiem różnych koncepcji architektonicznych. Zwiedzić tam można bogato umeblowane wnętrza, zamkową kaplicę i obrazy mistrzów baroku.
Terezin – miasto-twierdza z czasów habsburskich odegrało ważną rolę podczas XIX-wiecznej wojny austriacko-pruskiej oraz niechlubnie zapisało się w historii II wojny światowej. W 1940 r. hitlerowcy urządzili tam więzienie polityczne i przekształcili Wielką Twierdzę w żydowskie getto. Dlatego najważniejszym punktem zwiedzania miasteczka jest Muzeum Getta, w którym szczegółowo można zapoznać się z przebiegiem tragicznych wydarzeń. Zwiedzić można także Małą Twierdzę z ciasnymi celami i karcerami, w których więziono między innymi Gavrilo Principa – zabójcę arcyksięcia Franciszka Ferdynanda.
Zamek Bezdez – miłośników średniowiecznych zamków z pewnością zainteresuje majestatyczna góra z ruinami potężnego zamku na szczycie. Jeden z najważniejszych czeskich zabytków z epoki gotyku powstał w XIII stuleciu dzięki Ottokarowi II i miał charakter fortecy oraz reprezentacyjnej siedziby króla. 100 lat później posiadłość przeszła w ręce Karola IV, po czym zyskała na znaczeniu w hierarchii czeskich zamków. Kres potędze przyniosła w XVII stuleciu „wojna trzydziestoletnia” oraz czasy rządów pruskich. Przez późniejsze wieki zamkowe mury służyły między innymi mnichom i dzięki użytkowaniu nie popadły w zupełną ruinę. Dojście do zamku nie zajmuje zbyt wiele czasu, więc warto pokusić się o wędrówkę obfitującą w piękne widoki. Na miejscu czeka zamkowy dziedziniec otwierany potężną bramą, kaplica zbudowana na wzór francuskich katedr oraz kilkanaście komnat. Warto zabrać z sobą aparat fotograficzny, by z wysokiej wieży skierować obiektyw na Czeski Raj i zamykające horyzont Karkonosze.
Czeski Raj – nie ma takiego miejsca w Czechach, które nazywane by było „niebem na ziemi”. Już nazwa – Czeski Raj – mówi sama za siebie, a łagodnie pofałdowane podgórze i wyjątkowo zróżnicowana kraina należy do najcudowniejszych miejsc w Europie, gdzie utworzono geopark UNESCO. W trójkącie miast: Mnichovo Hradiste – Turnov – Jicin znajduje się jedyny taki zespół chronionego krajobrazu, tworzący Skalne Miasto. Romantyczna nazwa przylgnęła do uwielbianych przez turystów wzgórz, stromych urwisk, dziwacznych formacji skalnych i starych zamków rozsianych po okolicy. W jednej chwili można przejeżdżać przez zieloną dolinę rzeki i ciasny wąwóz, by już chwilę później podziwiać wyniosły płaskowyż. Nieważne czy preferuje się aktywny wypoczynek, czy bierne leniuchowanie, każdy znajdzie coś dla siebie. Oprócz wymienionych wcześniej miast, które są najlepszym punktem startowym do zwiedzania Czeskiego Raju, na globtroterów czeka tam kilka malowniczo położonych zamków (Trosky, Valdstein, Hruby Rohozec, Kost), punkty widokowe oraz sieć doskonale zorganizowanych szlaków pieszych i rowerowych. Najczęściej odwiedzanymi obszarami są Hruboskalsko i Prachovske Skaly, gdzie zaczynają się trasy turystyczne. Popularna jest także Łabska Trasa Rowerowa ciągnąca się aż do spływu Łaby z Wełtawą i dalej w Karkonosze, a także Złota Ścieżka łącząca najpiękniejsze miejsca. Wystarczy tylko mocno nacisnąć na rowerowe pedały lub chwycić kijki do „nordic walking”, by minąć po drodze dziwne twory piaskowe, kamienne mosty i znajwiskowe formacje kryształów.
Turnov – wygodna baza turystyczna do zwiedzania Czeskiego Raju może pochwalić się licznymi miejscami noclegowymi oraz muzeum z wielkimi zbiorami minerałów i znalezisk archeologicznych. Miasto od wieków związane było z rodami szlacheckimi, które trudniły się handlem, rzemiosłem i produkcją biżuterii z czeskich granatów. W Turnovie znajduje się dodatkowo kilka kościołów i synagoga, a w okolicy można natknąć się na wiele zamków i zabytków architektury wiejskiej. Najbliżej położony jest Hruby Rohozec – jasnożółty zamek, w którym zwiedzającym udostępniono umeblowane komnaty i tarasy.
Jicin – niewielkie miasteczko z początkami sięgającymi XIII wieku reklamuje się jako „miasto bajek” dzięki słynnemu Rumcajsowi, który pochodził właśnie stamtąd, będąc jednocześnie szewcem i rozbójnikiem. Pierwowzorem złego hrabiego z bajki był Albrecht von Wallenstein, a akcja „Rumcajsa” toczyła się w okolicznych lasach. W rzeczywistości Jicin przypadł Albrechtowi zaraz po bitwie na Białej Górze i został przebudowany w stylu włoskiego renesansu. Z dawnych upiększeń zachowała się aleja lipowa prowadząca do Ogrodów Libosadu, rynek z grupą barokowych rzeźb i zamek należący niegdyś do właścicieli Jicina. Wizyta w bajkowym miasteczku nie byłaby zaliczona, gdyby nie pamiątkowe zdjęcie przy znanej z kreskówki Valdickiej Bramie – potężnej budowli będącej jednocześnie wieżą zegarową i wspaniałym punktem widokowym.
Zamek Kost – w jednym z najlepiej zachowanych zamków tzw. szczytowego gotyku przetrwało wiele oryginalnych fragmentów cieszących oczy miłośników fortyfikacji. W turystycznej wyobraźni zamek wzniesiony w XIV wieku przegląda się wodach malowniczego jeziorka, a nad zielonymi lasami dominuje Biała Wieża, pałac i okrągła wieża z kaplicą.
Zamek Trosky – turystom miłującym się w zwiedzaniu średniowiecznych zamków pozostała jeszcze do zgłębienia tajemnica romantycznego grodu Trosky. Warownię wzniesiono na dwóch wulkanicznych słupach, zwieńczonych dwiema strażnicami o swojsko brzmiących nazwach: Baba i Panna. Chociaż XIV-wieczni architekci z pewnością nie mieli takiej koncepcji budowy, stary zamek wygląda, jak gdyby ktoś go celowo przepołowił. Z obu wież można podziwiać okolicę, w której wprawne oko dostrzeże wejście do jaskini według legend połączonej z zamkiem. W pobliżu można również trafić na zabytkowy młyn Nebakov oraz starą figurkę św. Jana Nepomucena.
Hruba Skala – ważny punkt na mapie turystycznej Czeskiego Raju, na który składa się zamek i skalne miasto rozłożone u jego stóp. Dziwnych tworów skalnych naliczyć się tam można około czterystu, a górująca nad nimi budowla z XIX wieku prezentuje się nad wyraz atrakcyjnie. Do kompleksu należy kościół św. Józefa z cennymi, barokowymi obrazami, natomiast cała okolica naszpikowana jest szlakami poprowadzonymi w skalnym labiryncie. Jeżeli ktoś się zgubi, zawsze może wspiąć się na punkt widokowy Marianska Vyhlidka, by zorientować się w swoim położeniu i odnaleźć właściwą drogę powrotną.
Zamek Valdstejn – najstarsza warownia Czeskiego Raju była siedzibą rodu Markvarticów i została wzniesiona w XIII stuleciu. Z właścicielami zamku spokrewniony był sławny w Czechach Albrecht von Waldstein, za czasów którego zamek przebudowano w stylu neogotyckim. Turystom z pewnością przypadnie do gustu samo wejście do zamku poprowadzone kamiennym mostem ozdobionym barokowymi posągami oraz kaplica św. Jana z cennymi obrazami. Podczas zwiedzania twierdzy można trafić na imprezy kulturalne i koncerty organizowane głównie w sezonie letnim.
Bozkovske Jeskyne – najpiękniejsze jaskinie w północnych Czechach połączone są sztolnią i dzielą się na część Starą i Nową. Turyści przemierzający podziemny świat odsłaniający wapienne przestrzenie podziwiać mogą fantazyjne formy naciekowe i największe w Czechach podziemne jezioro. Punktem orientacyjnym w poszukiwaniu jaskiń jest miejscowość Semily.
Hradec Kralove – historia Wysoczyzny ściśle związana jest z miastem położonym u zbiegu rzek Orlicy i Łaby, i tam należy szukać najznamienitszych zabytków. Klimat starówki i wąskich uliczek wspomagany jest ciekawym architektonicznie śródmieściem, muzeami, galeriami i wieloma innymi atrakcjami. Hradec Kralove pełni również funkcję najważniejszego ośrodka administracyjnego, przemysłowego, akademickiego i kulturalnego tej części kraju. Główne miasto Czech Wschodnich zalicza się do najstarszych zespołów miejskich, gdyż ufortyfikowany gród znajdował się w tym miejscu jeszcze przed powstaniem państwa czeskiego w X wieku, przy szlaku przebiegającym z Krakowa do Pragi. W XI stuleciu wybudowano zamek oraz kościół św. Jana Chrzciciela, w mieście przebywali kolejni królowie, a później mieszkały wdowy po zmarłych monarchach i stąd właśnie pochodzi nazwa – Gród Królowych. Wysoka ranga miasta świadczy o obecnym planie urbanistycznym i murach miejskich wzniesionych dla obrony zgromadzonego bogactwa. W czasie „wojen husyckich” (XV w.) Hradec był ważnym ośrodkiem husytyzmu, a „wojna trzydziestoletnia” doprowadziła do znacznych zniszczeń, co z kolei przyczyniło się do renesansowej odbudowy. Niestety najazdy pruskie spowodowane konfliktem między Marią Teresą i królem Fryderykiem II w znacznym stopniu zniszczyły region i negatywnie wpłynęły na rozwój gospodarczy. W XIX wieku rozebrano fortyfikacje i stworzono pierwsze połączenie kolejowe, a na początku XX stulecia, na prawym brzegu Łaby, powstała nowa dzielnica z modernistyczną architekturą. Na starówkę składają się w sumie dwa rynki, przy których ulokowało się kilka ciekawych zabytków. Najważniejszym z nich jest katedra św. Ducha – monumentalna, gotycka budowla z dwiema bliźniaczymi wieżami, zbudowana w XIV wieku z cegły, co jest architektoniczną rzadkością. Warto zaglądnąć do wnętrza ze sklepieniem ozdobionym herbami i pięknym ołtarzem, by poczuć ducha historii drzemiącego w starych murach. W pobliżu świątyni wznosi się Biała Wieża z ogromnym dzwonem, z której widok na starówkę jest godnym polecenia tematem na zdjęcie. Trudy wspinaczki na wieżę można później złagodzić chłodnym napojem wypitym w pobliskim browarze – Mestsky Pivovar. Na rynku znajduje się również ratusz, pałac biskupi i kaplica św. Klemensa. Po spożyciu posiłku w którejś z arkadowych restauracji, można przespacerować się wąskimi uliczkami, w celu zobaczenia wspaniałych kamieniczek z własnymi nazwami i historiami. Przykładowo warto zwrócić uwagę na Dom U Niebieskiej Gwiazdy, Dom U Złotego Lwa, Dom U Czarnego Orła czy Dom U Białego Jednorożca, by przekonać się, że miasto żyje własnym życiem i zwraca na siebie uwagę ciekawą architekturą. Naprzeciwko kościoła jezuickiego z XVII wieku wznosi się Galeria Sztuki Współczesnej uchodząca za najlepiej wyposażoną w kraju i tam można spędzić kilka estetycznych uniesień. A gdy zbytnio doskwiera upał, warto zajść do zacisznego parku – Jiraskove Sady i spojrzeć na magiczne miejsce, gdzie Orlica wpada do Łaby. Jeżeli ktoś ma więcej czasu, może z powodzeniem wyruszyć na zwiedzanie Nowego Miasta, do którego prowadzi most Praski. Znajduje się tam Muzeum Czech Wschodnich z makietą pokazującą miasto w XIX wieku i plac Masarykovo namesti z modernistycznym wyglądem. Wraz z małymi dziećmi warto przenieść się do odległej Amazonii – zapewnia to Obri akwarium ze szklanym tunelem pod powierzchnią wody i mnóstwem przedstawicieli z najodleglejszych zakątków świata. W Hradec Kralove często rozbrzmiewają dźwięki saksofonu, klarnetu i fortepianu, regularnie organizowane są cenione imprezy muzyczne oraz szereg wydarzeń kulturalnych, na których potrzeby udostępniona jest dobra baza noclegowa o każdym standardzie.
Litomysl – w ślicznym zabytkowym mieście można poczuć się wyjątkowo za sprawą odrestaurowanej starówki oraz dzięki wszechobecnej muzyce jednego z najbardziej znanych czeskich kompozytorów – Bedricha Smetany. Pierwsza osada związana była z X-wiecznym zamkiem oraz klasztorem z XII stulecia, przy którym organizowało się życie miejskie. Przez centrum prowadziła droga łącząca Morawy i Czechy, a siedziba biskupstwa ustanowiona przez papieża Klemensa VI odgrywała ważną rolę aż do „wojen husyckich” i zajęcia miasta przez wojska Jana Zizki. Z turystycznego punktu widzenia najbardziej wartościowy jest spacer po wyjątkowym, długim rynku przypominającym ulicę pełną knajpek, sklepów i restauracji ulokowanych w odrestaurowanych kamieniczkach. Warto dokładnie przyjrzeć się wieży ratuszowej, na której znajduje się zegar i tablica z miarą czeskiego łokcia, a także pięknej, renesansowej kamienicy, jaką jest Dom Pod Rycerzami. Uliczki wokół centrum prowadzą do kilku kościołów oraz tunelu łączącego dolne i górne miasto. Z ciasną zabudową starówki korespondują klasztorne ogrody skrywające w zieleni fontannę z grupą rzeźb, a także zamek reprezentujący Litomysl na turystycznej mapie Czech. Ta wyjątkowa budowla wzniesiona w XVI wieku przez włoskich architektów ozdobiona jest sgraffitowymi dekoracjami i skrywa we wnętrzu arkadowy dziedziniec. Trasa zwiedzania prowadzi między innymi przez dobrze zachowany teatrzyk, elegancko umeblowane pokoje, renesansową kaplicę św. Michała i salę bankietową. W dawnych ujeżdżalniach znajduje się Muzeum Rzeźby i Architektury Antycznej, z kolei naprzeciwko zamku wzniesiono browar, w którym w 1824 r. urodził się Bedrich Smetana i właśnie jego życie upamiętnia niewielkie muzeum. Wśród pozostałych ciekawostek Litomysla wyróżnia się jeszcze jedno miejsce zwane Portmoneum. Galeria wyglądająca co prawda jak zwykły dom, skrywa we wnętrzach nieco ekscentryczne malarstwo Josefa Vachala, pełne dziwacznych form oraz religijnych i mistycznych aluzji. Warto również pamiętać, że w mieście organizowanych jest mnóstwo różnych festiwali obsługiwanych przez dogodną bazę hotelową.